Gdańsk na kartach powieści

Gdańsk, miasto o długiej i fascynującej historii, jest uwielbiany przez pisarzy i poetów. To właśnie tutaj rozgrywa się akcja „Blaszanego bębenka”, książki autorstwa Güntera Grassa, „Hanemanna” pióra Stefana Chwina oraz debiutanckiej powieści Pawła Huellego „Weiser Dawidek”. Zobacz miejsca, które zainspirowały mistrzów słowa do napisania wspaniałych powieści.
 

– Lato to bardzo dobry moment, by odwiedzić najpopularniejsze kawiarnie literackie i poczuć wyjątkowy klimat literackiego Gdańska – mówi pracownik sieci AccorHotels.

Wrzeszcz Dolny opisany przez noblistę

Wrzeszcz Dolny, dzielnica Gdańska, to miejsce narodzin powieściopisarza pochodzenia niemiecko-kaszubskiego, Güntera Wilhelma Grassa, który w 1999 roku został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Międzynarodową sławę przyniósł mu „Blaszany bębenek”, powieść będąca częścią tzw. trylogii gdańskiej, do której należą również „Kot i mysz” oraz „Psie lata”. W tej ostatniej książce pisarz wspomina „śmierdzący” Staw Browarny, który znajdował się niegdyś na terenie Starego Browaru Gdańskiego. Na budynku z czerwonej cegły z charakterystycznym kominem wisi tablica zawierająca fragment powieści. W gdańskim Wrzeszczu przy Placu Wybickiego znajduje się pomnik głównego bohatera „Blaszanego bębenka”, Oskara Matzeratha. Siedzi on na ławeczce, na której tuż obok odpoczywa także twórca jego postaci – oczywiście z nieodłączną fajką w ręku, książką na kolanach oraz figurkami ślimaka i kumaka, nawiązującymi do jego twórczości. Nieopodal placu usytuowany jest przedwojenny dom Güntera Grassa, gdzie umieszczona została tablica głosząca, że w tym właśnie miejscu zarówno bohater książki, jak i pisarz spędzili swoje dzieciństwo.

Dlaczego Oliwa?

W Oliwie rozgrywa się akcja powieści „Hanemann” Stefana Chwina, polskiego powieściopisarza, krytyka literackiego, eseisty i historyka literatury. To właśnie tutaj, w nieistniejącej w rzeczywistości kamienicy przy ulicy Grottgera, mieszka wraz z innymi lokatorami główny bohater powieści. Chwin powraca do Oliwy w niemal wszystkich swoich dziełach – „była to wyspa, którą od Gdańska oddzielały pola dawnego lotniska Luftwaffe, a od strony Sopotu sosnowe kępy, za którymi błękitniało morze”. Tak właśnie pisarz odpowiedział na pytanie „Dlaczego Oliwa?”, które jednocześnie jest tytułem wirtualnego spaceru literackiego po Gdańsku, zorganizowanego przez Instytut Kultury Miejskiej. W „Hanemanie” pojawia się również wzgórze Pachołek w Lasach Oliwskich oraz Szpital św. Łazarza – średniowieczny przytułek zlokalizowany przy ówczesnej Adolf-Hitler-Strasse, który zburzono w latach 60. podczas poszerzania ulicy. Gmach Poczty Polskiej na Starym Mieście pojawia się natomiast w powieści „Dolina Radości”, w której wprowadzono wątek jednego z pierwszych starć zbrojnych II wojny światowej, zorganizowanego przez grupę polskich pocztowców.

Gdzie przechadzał się Weiser Dawidek?

Akcja powieści „Weiser Dawidek” Pawła Huellego rozgrywa się w okolicy nieistniejącego już wiaduktu w Gdańsku Strzyży, który nazywano wiaduktem Weisera (lub mostem Weisera). W 2013 roku został on widowiskowo wyburzony w obecności Pawła Huellego, marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka oraz ok. 3000 widzów. W powieści wymienia się również inne miejsca w Gdańsku i Trójmieście, np. wciąż czynne kąpielisko w Gdyni Orłowo, cmentarz w Brętowie, na którym spoczął jeden z bohaterów „Weisera Dawidka”, nieistniejące już kino Tramwajarz oraz bar Liliput, a także dzielnicę Wrzeszcz.

Gdańskie kawiarnie literackie

Zwiedzanie Gdańska warto zakończyć wizytą w kawiarni literackiej Sztuka Wyboru. Mieści się ona na dwóch piętrach zlokalizowanego w dzielnicy Wrzeszcz zabytkowego XIX-wiecznego Garnizonu, dawnej siedzibie pruskich koszar. Sztuka Wyboru to połączenie kawiarni z księgarnią, galerią sztuki oraz sklepem z polskim designem i modą niezależną. Organizowane są tu tematyczne targi, festiwale, wernisaże, spotkania z ludźmi świata książki, wykłady, konferencje oraz warsztaty. Warto zajrzeć także do kameralnej kawiarenki Fusy i Miętusy, która pełni funkcję małej galerii sztuki. Na miejscu można napić się kawy, zjeść kanapkę lub sałatkę czy zakończyć dzień kuflem piwa, a także podziwiać wystawione tam prace młodych trójmiejskich artystów. W okolicy zlokalizowane są komfortowe hotele w Gdańsku (np. Hotel Novotel Gdańsk Centrum), które będą świetną bazą wypadową dla miłośników spacerów literackich.